Går det an å kalle Mjøsa ein pupp? Er det rett å skildre Mjøsa som Noregs hjarte? Eller for å spørje på ein annan måte: Kva for premiss ligg til grunn for forståing av poesi? Eg trekkjer her fram ein kjend historisk kontrovers frå 1832…
Hald fram å lesa Ein biletanalyse, 1832Vi var mange som møtte på Mono i vinter for å høyre og sjå storleikar i poesien som m.a Tomas Transtrømer, Arild Nyquist og Ellen Einan, men Einan blei forhindra av flyproblem frå Lofoten. Men det var fint å få møte Ellen Einan på ÆÅ-festivalen i april. Ikkje minst var det greitt å delta i den felles samtalen med henne som Gunnar Wærness dirigerte i Nordenfjeldske kunstindustrimuseum 18/4.
Hald fram å lesa Møte med Ellen EinanEg har hang til ein konkret poesi i motsetnad til bl.a påstandspoesi. Sjølvsagt er eg ikkje imot påstandar i poesien, men tilknytinga som innhaldet har, skal også vere konkret festa, dersom eg skal tru på innhaldet. Det konkrete i poesi har ei rekkje sider, og det har ikkje minst noko med sansane å gjere: Det visuelle, det lydlege og det språklege og det dokumentarbare, først og fremst dette vil eg bruke her, sjølv om det også finst andre sider ved det konkrete i språk.
Hald fram å lesa Konkret i poesi?
For eit år siden blei eg kontakta av ein journalist som er interessert i lyrikk, for enquete om dikt, eg hugsar ikkje ordrett oppdraget, men ymse forfattarar skulle drive litt sjølvkritikk av sitt siste verk, friviljug. For meg galt det da Eit hus mellom andre (2003), og eg sette i gong med eit svar som eg har enno. Tilfellet ville at avisa fekk for få svar på ønsket sitt til poetane, tykte avisa, så enqueten blei ikkje noko av, slik inntil vidare… Dette blei eg fortalt, og eg tviler ikkje på forklåringa, når eg aldri nokon gong har sett ein enquete med diktsjølvkritikk i akkurat den avisa – eller i andre aviser, for den del.
Hald fram å lesa Sjølvkritikk for eit dikt
1: Artikkelen Jan Erik Vold og Jan Erik vold i boka med same namn (utgitt 2000) frå Flisa-seminaret 1999 vigd Jan Erik Vold. Eg prøver ut fem hypotesar om heilskapen i Volds verksemd, om jazzen i forfattarskapen, om medie-mannen Vold, om den anti-akademiske tradisjonen Vold begynte si verksemd innafor, om den tolerante Vold og om versjonar i året 1966, versjonane gjorde med Vold sine ulike verk (jfr. ein tittel som Mor godhjertas glade versjon. Ja).
Hald fram å lesa 3 artiklar/ essay i bokform
For eit par år sidan høyrde eg på ei diktopplesing arrangert i vertshuset Josefine, og ein av deltakarane var Thor Sørheim, som de kanskje kjenner, han las iallfall frå den nye boka si. Det blir vanlegvis ikkje tid til meir enn nokre få minutt på kvar diktopplesar i slike arrangement, men faktisk tok innsatsen til Sørheim ei særs tydeleg vending då han kom til mel-diktet sitt. Eg skal forklåre: Diktet heiter «Naken kvinne knar deigen» og er forfatta etter «Snow White», ein video av Berni Searle, Sør-Afrika; slik Thor Sørheim opplyser om i boka si. Sørheim har i boka «Hegrehøyden» ei sluttavdeling der alle dikta er reaksjon og svar på ulike kunstuttrykk, slike som installasjonar og eit måleri og ein video. Altså lar han seg inspirere av kunstuttrykk. Diktet eg oppfatta som annleis – det har bl.a ein annan syntaks – enn dikta i dei fire innleiande avdelingane, var slik (den første delen):
Vi startar i Noreg midt i 1960-åra. (Men hovudeksemplet blir dansk.) Da Georg Johannesen i 1965 gav ut dikta «Ars Moriendi eller de syv dødsmåter» (kunsten å dø, eller kunsten dør, – tru?), var det brukt system og dei sju dødssyndene etter tur gjennom kvar si veke alle dei sju vekedagane med dikt etter dikt på tre ganger tre vers. Men ikkje det enklaste å lese for nokon lesar, heller ikkje i dag, meiner eg, med desse dikta sine tankesprang og mørke bilete. Men boka er for lengst utropt til den beste norske diktsamlinga i det førre århundret.
Hald fram å lesa Systemdikt – ? Litt om Inger Christensens det
