På 1700-talet, da forfattarane var drevne i gresk mytologi som førelegg for ny dikting, gjorde Klopstock eit gjennombrot for tysk poesi. Eg tenkjer til dømes på det rimfrie diktet “Das Rosenband”, som Franz Schubert skreiv “lett” melodi til. Diktet skildrar nokså kort eit møte og ei gjensidig, likestilt forelsking mellom eit “eg” og ei “ho” utan tanke på stilling og stand. Dei siste linene er slike:
(...) Sie sah mich an; ihr Leben hing mit diesem Blick an meinem Leben, und um uns ward Elysium.
Eg ser føre meg at augneblinken som Klopstock skildrar, er lys. Elysium er nettopp staden for dei utvalde lykkelege, i gresk tru, det vil seie gammal gresk mytologi. Eit sletteland skulle det vere.
Rune Christiansen har kalt si nye diktbok Jeg har tenkt meg til de elysiske sletter. Det dreier seg om dikt skrivne frå 2002 og til i år. Han referer både til faderleg proletært opphav og til internasjonale litterære førelegg, til mellom andre Pär Lagerkvist. At ein poet krinsar inn det lykkelege og ikkje det motsette, høyrer med til unntaka i dag og er såleis vel verd å prøve seg på for ein lesar.
Kanskje kunne eg best sitere (tittel)diktet, på side 16, her:
ARBEIDERKLASSEN KOMMER TIL PARADIS 1 Det er 1975, jeg er tolv år, jeg reiser med tog, jeg har tenkt meg til de elyseiske sletter, eller til Dalar. 2 ≈, som jeg har savnet å gi meg hen til varmen. Hvor er du fra? Spør en jente. Det er så lyst omkring deg. 3 Alt var i bevegelse til tross for at det ikke blåste. 4 Man sier freden kom, og den var ikke ventet. Hvordan gikk det til? 5 Jeg sa aldri "pappa" etter at jeg fylte ti, heller ikke "far", jeg omtalte ham med navn, eller jeg henvendte meg direkte med et "du". 6 Hva gjenstår? Kun uklare bilder av slikt som hendte altfor fort. 7 "Lengselen" minner om "lenge sen".
Dette diktet bruker diktforma si evne til å korte, og det demonstrerer diktforma si evne til å fortelle indirekte. Men dikt har også ei god evne til å snakke rett ut. Eit prov på dette verdfulle er første glytt i sluttdelen av boka, side 105, med ein meir direkte – og nesten festleg – tale:
Et dikt røper ikke stort, eller det ter seg som noe avsindig som gir seg i kast med et helt system. Det er sommer for tredje dag på rad, ikke en villfaren sky på himmelen, ikke en aldri så liten skjelving i trekronene. På en togbillett noterer jeg: en uoppredd seng minner mest av alt om en annen uoppredd seng, en nøkkel minner om en nøkkel, men et dikt kan ligne hva som helst i en jakke og et par sko slengt i gresset, et tog om natten, ensomhetens beskaf- enhet. Verden er drabelig, politikken uomgjengelig, vi dør uansett forgjeves
Ps 13. mai 2011:
Ja, føre denne diktsamlinga skreiv Rune Christiansen tre romanar. Og føre dette igjen skreiv han ulikt av prosa og dikt. På Wikipedia finst her rekkja av utgjevingar . Eg trur tittelen på diktsamlinga har noko med Kjell Aukrust sin populære figur å gjere, han som vil “til de andalusiske sletter”. Gløym heller ikkje Schillers tekst lånt til Beethovens populære niande symfoni, der det (i “An die Freude”) straks heiter “Tochter aus Elysium”. Dotter frå Elysium.
Ps: Eg har ikkje høyrt det enno, men P2-programmet Diktafon har Rune Christiansen på vitjing med den siste diktsamlinga hans, sjå opptak sendt 3/5 og/eller 30/4.
Ps 8. juli 2011:
Her er Ane Solberg Nydals melding i Vagant av Rune Christiansen si nye diktsamling.